killing hassan Nasrallah

Geerida Xasan Nasrallah iyo Saameynta Dagaalka Bariga Dhexe: Warbixin Faahfaahsan

Hordhac Embed from Getty Images :

Xasan Nasrallah, oo ahaa hogaamiyaha ururka Xisbullah ee Lubnaan tan iyo sanadkii 1992, wuxuu noqday mid ka mid ah shaqsiyaadka ugu saameynta badan siyaasadda Bariga Dhexe. Wuxuu hoggaaminayay ururkiisa dagaalka ka dhanka ah Israa’iil, isagoo helay taageero xoog leh oo ka imanaysa Iran iyo kooxaha kale ee mintidka ah ee gobolka. Geerida Nasrallah ee Sebtember 2024 kadib duqeyn cirka ah oo ay fuliyeen ciidanka Israel waxay tahay dhacdo weyn oo beddeli karta xaaladda amni ee Bariga Dhexe. Warbixintan waxaan ku eegi doonnaa taariikhda Xasan Nasrallah, saameynta Xisbullah, colaadda kala dhaxeysa Israa’iil, iyo sida geeridiisu u saameyn karto gobolka.

Taariikh Nololeedkii Xasan Nasrallah Embed from Getty Images

Xasan Nasrallah wuxuu ku dhashay magaalada Bourj Hammoud ee magaalada Beirut sanadkii 1960. Wuxuu ku soo barbaaray qoys sabool ah, laakiin wuxuu helay waxbarasho diimeed oo aad u fiican, isagoo ku biiray mad-habta Shiicada ee Iran. Wuxuu noqday sheekh iyo macallin ku xeeldheer diinta, taasoo u sahashay inuu ku biiro ururka Xisbullah sanadkii 1982. Markii hogaamiyihii hore ee Xisbullah, Abbas al-Musawi, la dilay sanadkii 1992, Nasrallah ayaa la wareegay hoggaanka ururka.

Intii uu xilka hayay, Nasrallah wuxuu horumariyay awoodda Xisbullah, isagoo ururka ka dhigay xoog ciidan oo ka madax-bannaan dowladda Lubnaan. Waxaa la rumeysan yahay in Iran iyo Syria ay si toos ah ugu taageerayeen hub iyo dhaqaale, taas oo u sahashay inuu sii wado dagaalka ka dhanka ah Israa’iil iyo danaha reer Galbeedka ee gobolka.

Xisbullah iyo Saameynta Uu Ku Leeyahay Gobolka Embed from Getty Images

Xisbullah waa urur mintid ah oo Shiico ah oo saldhigiisu yahay Lubnaan, kana shaqeeya dagaalka ka dhanka ah Israa’iil iyo taageerada kooxaha Falastiiniyiinta. Xisbullah wuxuu ku guuleystay in uu Israel kala dagaallamo koonfurta Lubnaan intii u dhaxeysay 1985 iyo 2000, isagoo ku khasbay Israa’iil inay isaga baxdo qaybahaas. Sidoo kale, dagaalkii 2006 ee dhexmaray Israa’iil iyo Xisbullah ayaa sababay burbur weyn, laakiin Xisbullah waxay isku muujisay inay tahay awood milatari oo awood u leh inay iska caabbiso Israa’iil.

Nasrallah wuxuu ka dhigay Xisbullah mid saameyn weyn ku leh siyaasadda Lubnaan, isagoo iska hor keenay dowladihii kala duwan ee ka jiray dalkaas. Waxaa intaas dheer, Xisbullah waxay door muhiim ah ka ciyaartay dagaalka sokeeye ee Suuriya, iyagoo taageerayay dowlada Bashar al-Assad oo Iran ay sidoo kale taageerto. Qodobadan ayaa ka dhigay Xisbullah iyo Nasrallah lafdhabar muhiim ah oo kaalin weyn ka qaata siyaasadda gobolka.

Colaadda Xisbullah iyo Israa’iil Embed from Getty Images

Dagaalka Xisbullah iyo Israa’iil waa mid jiitamaayay muddo dheer. Colaaddan waxay asalkeedu tahay muranka dhuleed iyo taageerada Xisbullah ee kooxda Falastiiniyiinta, iyadoo Israa’iil ay Xisbullah u aragto mid halis ku ah amnigeeda. Xasan Nasrallah ayaa si joogto ah u hanjabayay inuu ku qaadayo Israa’iil weeraro waaweyn oo dhiig badan daadiya, taas oo keentay in dagaalo is-daba joog ah ay dhex maraan labada dhinac.

Israa’iil waxay ku guuleysatay inay xakameyso dhaq-dhaqaaqa Xisbullah xilliyo kala duwan, laakiin Xisbullah ayaa weli wadda dagaalladii isqarxinta ahaa, weerarada gantaalaha, iyo howlgalada kale ee lagu waxyeelleeyo ciidanka Israa’iil. Iska horimaadyadan ayaa sii huriyay xiisadaha gobolka, iyadoo ay jiraan warar sheegaya in Xisbullah ay gacan ka geysatay dagaalo ka dhacay gudaha Israa’iil.

Geerida Xasan Nasrallah Embed from Getty Images

Sebtember 28, 2024, waxaa la sheegay in Xasan Nasrallah uu ku dhintay duqeyn cirka ah oo ay fuliyeen diyaaradaha dagaalka ee Israa’iil. Weerarkan ayaa si gaar ah loogu bartilmaameedsaday xarunta dhexe ee Xisbullah ee ku taalla magaalada Dahieh, Beirut. Israa’iil ayaa horey ugu eedeysay Nasrallah iyo ururkiisa in ay ku lug leeyihiin weeraro badan oo ka dhan ah danaha Israa’iil iyo ciidamada Mareykanka ee gobolka.

Geerida Nasrallah waxay timid xilli dagaal xooggan uu u dhexeeyay Xisbullah iyo Israa’iil tan iyo bishii Oktoobar 2023, markii ay Xamaas weerartay Israa’iil. Nasrallah wuxuu si cad u sheegay in Xisbullah ay taageereyso Xamaas, isla markaana ay dagaalka qeyb ka tahay si ay "u daaliyaan Israa’iil" oo ay uga dhigaan inay ka dagaallanto laba dhinac.

Saameynta Geerida Nasrallah Embed from Getty Images

Geerida Xasan Nasrallah waxay keeni kartaa isbedello waaweyn oo ku yimaada gobolka, gaar ahaan xiriirka Xisbullah iyo Israa’iil. Waxaa laga yaabaa in Xisbullah ay ku kacdo aargudasho xoogan, taas oo keeni karta inuu dagaalku si ba'an u sii fido. Waxaa intaas dheer, Iran oo si weyn u taageerta Xisbullah ayaa laga filan karaa inay sii wado taageerada ay siiso ururka, taas oo xiisadda gobolka ka dhigi karta mid sii xoogeysaneysa.

Dowladaha reer Galbeedka, gaar ahaan Mareykanka, waxay soo dhaweeyeen geerida Nasrallah. Madaxweyne Joe Biden ayaa sheegay in dilka Nasrallah uu yahay "cadaalad loo sameeyay dhibanayaashii weerarada Xisbullah" oo ay ku jiraan Mareykanka iyo Israa’iil. Balse, waxaa suurtagal ah in geeridan ay sidoo kale keento weeraro aargudasho ah oo ka yimaada taageerayaasha Xisbullah iyo Iran.

Gunaanad Embed from Getty Images

Geerida Xasan Nasrallah waa dhacdo taariikhi ah oo saameyn weyn ku yeelan karta Bariga Dhexe. Wuxuu ahaa shaqsi si weyn ugu lug lahaa siyaasadda iyo dagaalka gobolka, isagoo madax u ahaa mid ka mid ah ururada ugu awooda badan ee shiicada ah. Inkasta oo Israa’iil ay ku guuleysatay inay Nasrallah ka disho dagaalka, su'aasha hortaagan ayaa ah sida Xisbullah iyo taageerayaashooda uga jawaabi doonaan dhacdadan. Waxaa macquul ah in dagaallo hor leh ay ka dhashaan geeridan, taas oo keeni karta isbedel la yaab leh oo ku yimaada xaaladda amni ee Bariga Dhexe.